Schizofrenia objawy i leczenie

Schizofrenia

Przewlekła i degradująca choroba psychiczna związana z nieprawidłowościami w budowie i funkcji mózgu, dezorganizacją mowy i zachowania, urojeniami i halucynacjami.

– na schizofrenię choruje, co setny człowiek
– typowy schizofrenik to mężczyzna 20-25 lat, kobieta 26-35 lat.
– 10% chorych ginie śmiercią samobójczą
– choroba nawracająca o dużym obciążeniu społecznym

Kryteria diagnostyczne DSM- IV

KLUCZ 1 „ 4 A”

*afektu zblednięcie

*asocjacji utrata

*ambiwalencja

*autyzm

 

KLUCZ 2

Dwa lub więcej objawów z listy podanej niżej trwające, co najmniej   miesiąc (lub mniej, jeżeli były efektywnie leczone)

*urojenia

*omamy

*zdezorganizowane wypowiedzi

*zdezorganizowane lub katatoniczne zachowanie

*objawy negatywne

Znaczące pogorszenie funkcjonowania socjalnego lub zawodowego

 

Objawowe kryteria ICD – 10

G1 i co najmniej jeden z poniższych objawów w epizodzie psychozy   (minimalny czas trwania 1 miesiąc)*echo myśli*urojenia wpływu*omamy słuchowe o treściach dyskutujących, komentujących*uporczywe urojenia o treściach dziwacznych Lub G1, z co najmniej 2 z poniższych objawów w epizodzie psychotycznym,   (jeśli trwają, co najmniej miesiąc i towarzysza im urojenia bez treści   afektywnej)*utrwalone omamy*niespójne lub zdezorganizowane wypowiedzi*zachowanie katatoniczne*objawy negatywne- związane z deterioracją,- jedn. procesy organiczne i schizofrenia

Objawy kognitywne – urojenia:
*charyzmatyczne
*kontroli
* prześladowcze
*odnoszące
*owładnięcia, oddziaływania
*odsłonięcia

Formalne zaburzenia myślenia
*luźne skojarzenia (zbaczanie, przeskok myślowy, ubóstwo treści)
*dźwięczenie
*neologizmy (zlepki pojęciowe, „zwierzęto nakarmialność”)
* rozkojarzenie – wątki myślowe przeskakują

Zaburzenia percepcji – Omamy:
* słuchowe
* wzrokowe
*dotykowe
* pseudohalucynacje
*halucynacje psychiczne (wrażenie nasyłania myśli)

Objawy emocjonalne
*płaski afekt
* niedostosowanie afektywne
*anhedonia

Objawy behawioralne – zaburzenia ekspresji i emocji:
*utrata motywacji
*izolacja emocji

Postacie schizofrenii

Paranoildalna
*omamy i urojenia
* brak formalnych zaburzeń myślenia
* lepsze rokowanie
* późniejszy początek
* prześladowczość … – im mózg młodszy tym bardziej podatny na dezintegrację

Katatoniczna
* zaburzenia zachowania ruchowego w postaci hipokinetycznej – złożone ruchy spowolnione aż do stuporu katatonicznego (nie mruga, nie je)
* Atawizmy – znieruchomienie aktywności ruchowej
* stupor schizofreniczny
* giętkość woskowata – podniesiemy rękę osobie chorej to będzie tak trzymać
* stereotypie – stereotypowe ruchy np. kiwanie się jak w chorobie sierocej
* negatywizm czynny – aktywne przeciwstawianie się
* negatywizm bierny – leżenie bez ruchu
* zespół poduszki powietrznej – głowa nad poduszką utrzymywana jest cały czas, ręka podniesiona zwisa w powietrzu w postaci hiperkinetycznej
* zryw katatoniczny
* duża aktywność
* pobudzenie psychoruchowe, nie jest nacechowane na zrobienie krzywdy)

Zdezorganizowana (hebefreniczna)
* dezorganizacja myślenia, afektywna, zachowania
* złe rokowanie
* wczesny wiek
* humor wisielczy na smutno
* arogancja, cynizm, głupkowate polemiki, bez wstydu

Niezróżnicowana
Pacjent nie spełnia kryteriów pozostałych zaburzeń

* postać prosta: objawy osiowe bez innych charakterystycznych
* autyzm- zaburzony kontakt ze światem, rozmawiają, ale nie „trafiają świat”
* autyzm bogaty/ pusty

Fazy psychozy – Fazy terapii

Ostra
– objawy psychotyczne
– cele terapii: zapobieganie objawom zagrażającym pacjentowi i jego otoczeniu, uzyskanie kontroli nad zachowaniem, redukcja objawów, a w efekcie szybki powrót do normalnego poziomu funkcjonowania

Niebezpieczeństwa- samobójstwo

Stabilizacja
– pierwsza 6 miesięcy od początku epizodu psychotycznego, w czasie której dochodzi do stopniowej redukcji objawów ostrych
– cele terapii to wczesne zapobieganie nawrotów psychozy, readaptacja pacjenta do środowiska, dalsza redukcja objawów, utrata remisji

Remisja
– objawy psychotyczne są minimalne lub nieobecne
– terapia to poprawa funkcjonowania i minimalizacja ryzyka powrotu

Diagnoza
– Faza prodromalna – izolacja, pogorszenie funkcjonowania w sferze zawodowej, domowej, dziwne zachowania, mówienie do siebie, zaniedbanie higieny, dziwne wypowiedzi, przekonania, zblednięty afekt, dziwaczne doznania zmysłowe,
– Aktywna – wyraźny obraz psychopatologiczny

Rokowanie
*10% – zejście niekorzystne, ciągła hospitalizacja
*1/3 remisje, około co 5 lat objawy
*60% przebieg epizodyczny, co 2-3 lata

Czynniki biologiczne

GENETYCZNE

– np. chromosom 5 lub 13, nie zawsze to jest regułą, ale uszkodzenia ich współwystępują z nią
– jeśli matka jest zdrowa to 1% szans na zachorowanie
– jeśli jest schizofreniczką, to prawdopodobieństwa wzrasta do 10%

Badanie bliźniąt

Jednojajowe chorowały z częstotliwością powyżej 50% ryzyka zachorowania we dwoje; 2 – jajowe kilkanaście % (Kety 1968)

Obecnie: MZ>DZ: 6-17% DZ; 28- 48% MZ

Badanie adopcyjne: krewny biologiczny- krewny adopcyjny

Biologiczni krewni probantka – 8,9%  corcondance

Adopcyjni krewni probanta – 1,9 % concordance

CZYNNIKI OKOŁOPORODOWE

Osoby chore na schizofrenię pochodziły z rodzin schizotypowych; w tych rodzinach okołoporodowe urazy były częstsze, stąd więcej komplikacji, większe obciążenie ryzykiem

INFEKCJE
zaobserwowano tendencję, gdy II trymestr przypadał wiosną lub na jesieni, osoby częściej zapadały na schizofrenię, oznaczałoby to, że infekcje sezonowe również mają wpływ
– infekcje w II trymestrze ciąży: kora się formułuje
– w okresie dojrzewania traci dużo synaps człowiek; na 1 neuron przypada 10 – 100 tysięcy synaps; gdy połączeń jest za dużo, zostają przeczesane

CZYNNIKI ALERGICZNE
– toksoplazmoza u schizofreników występuje częściej – mają częstszy kontakt z kotami

PATOGENEZA

– UKŁAD LIMBICZNY- EMOCJE

– PŁATY CZOŁOWE – TEORIA HIPOFRONTALITY

– PŁATY SKRONIOWE – OMAMY SŁUCHOWE

– ZWOJE PODSTAWY- ZABURZENIA RUCHOWE

 

KONCEPCJA NEUROROZWOJOWA (Weinberg,  Lisiecka)

– o tworzeniu prawidłowej piętrowej struktury mózgowej

– migracja komórek – II trymestr ciąży

– wojna radziecko – fińska, głód w Holandii, II wojna światowa, – kobiety w ciąży, które dowiedziały się o śmierci mężczyzn

– infekcje wirusowe, pora urodzin (wiosna i zmiany poprzedzone epidemią grypy)

– wiek dojrzewania –  apoptoza, pruning, odsłonięcie deficytów

– w okresie przed 22 r. ż. poziom BDNF czynnik tropowy, nieprawidłowe formy Valina i Metionina (płaty czołowe rozwijają się do 22 r. ż.)

– 41 – 44 lat – człowiek nabywa umiejętności,  których wcześniej nie miał, nie ma już takiej emocjonalności

 

*Znaczenie układu dopaminergicznego, układu mezolimbicznego, mezokortykalnego

-ruch

-motywacja

-aktywność, inicjatywa

-odczucia hedonistyczne

-kontrola hormonalna

-pamięć robocza

 

Liczba neuronów dopaminergicznych nie osiąga miliona i potem opada.

Schizofrenia jako globalna choroba tożsamości.

 

Organizacja pozioma – lateralizacja (- patologia bierze się ze złej synchronizacji półkul (łączenie tego w językowe i spostrzeżeniowe) – krewni osób chorych na schizofrenię są często wybitni pod kątem twórczości

– 100 000 lat – odłączenie Australii od Europy – ludzie, którzy zostali w Australii tak samo często chorują  jak inni

– procent rozproszenia – chromosom X (Crow 1898)

– objawy Schneiderowskiego- wytwórcze objawy:

*urojenia owładnięcia

*urojenia oddziaływania

*urojenia odsłonięcia pseudohalucynacje

*halucynacje psychiczne

 

Zespół paranoidalny

Objawy:

  • rozpad osobowości; dezintegracja składników emocjonalnych, poznawczych i motywacyjnych,
  • nieusystematyzowane urojenia, tj. najczęściej:

–  odsłonięcia (otoczenie zna myśli chorego),

–  odnoszące, czyli ksobne (odnoszenie do siebie różnych obojętnych zjawisk i faktów),

–  wpływu (nasyłania, wykradania myśli, kierowania jego przeżyciami lub zachowaniem),

–  prześladowcze i wielkościowe,

–  zmiany osoby chorego (uważa, że jest kimś innym niż w rzeczywistości),

–  działania związane z realizacją urojeń,

–  omamy (halucynacje) najczęściej słuchowe, ale nierzadko węchowe, smakowe, trzewne, pseudohalucynacje (wyobrażenia zlokalizowane w przestrzeni wewnętrznej, przeżywane jako obce), rzadziej omamy wzrokowe,

  • formalne zaburzenia myślenia:

–  dereizm – oderwanie myślenia od rzeczywistości,

–  myślenie paralogiczne – zaburzenia logiki myślenia,

–  rozkojarzenie – zaburzenia toku myślenia,

–  ilościowe zaburzenia toku myślenia: otamowanie, natłok myśli.

Uwaga:

W odróżnieniu od objawów zaburzeń świadomości zachowane zostają formy gramatyczne.

 

Zespół paranoiczny

Objawy:

  • zwarte, usystematyzowane urojenia, najczęściej o treści wielkościowej, prześladowczej, pieniaczej i zazdrości,
  • działania zgodne z urojeniami,
  • utrzymana integracja osobowości,
  • pewne respektowanie przyjętych norm społecznych.

Uwaga:

W zespole paranoicznym nie obserwuje się cech rozpadu osobowości i chaotyczności charakterystycznej dla zespołu paranoidalnego.